همخوانها در فارسی باستان
همخوانهای فارسی باستان 21 آوا را تشکیل میدهند باضافه آوای (L) برابر تلفظ حرف لام در زبان فارسی که تنها یکبار در واژه Laban?na به معنی لبنان بکار رفتهاست و بنظر میرسد چنین آوایی در زبان فارسی باستان وجود نداشته.[20] از میان سایر واکهها نیز برخی به زبانهای جانشین یعنی فارسی میانه و فارسی دری نرسیدهاست مانند آوای"ç" یا سین مشدد. سایر آواها احتمالاً با اندکی تغییر بعدها وارد فارسی میانه و فارسی نو گردید.[21] همخوانهای فارسی باستان به شرح زیر هستند:
همخوان | تلفظ | نمونه واژه | به خط فارسی | معنی |
---|---|---|---|---|
b | ب | b?mi | بومی | بوم |
r | ر | r?sta | راستَ | راست |
k | ک | k?ma | کامَ | کام |
v | واو | daiva | دَیوَ | دیو |
d | د | dr?ya | درایَ | دریا |
t | ت | dasta | دَستَ | دست |
j | ج | b?ji | باجی | باج |
b | ب | basta | بَستَ | بسته |
X | خ | xaud? | خَودا | کلاهخود |
h | ه | hama | هَمَ | هم |
z | ز | vazarka | وَزَرکَ | بزرگ |
c | چ | carma | چـَرمَ | چرم |
g | گ | gauša | گـَوشَ | گوش |
n | ن | niy?ka | نیاکَ | نیا، نیاکان |
m | م | martiya | مَرتیَ | مَردم |
p | پ | pitar | پیتـَر | پدر |
f | ف | fram?n? | فرَمانا | فرمان |
t | ت | tan? | تنو | تن |
L | ل | Laban?n? | لَبَنانا | لبنان |
ç | سین مشدد | puça | پوسَّ | پسر |
θ | ث | θuxra | ثوخرَ | سرخ |
š | ش | šiy?ti | شیاتی | شادی |